18.4.06

dolor meus


Αν δεν είχε σκοτώσει σε νεαρή ηλικία τη γυναίκα του και τον εραστή της, ίσως να μην είχε συνθέσει ποτέ την τόσο παράξενη μουσική για την οποία έγινε διάσημος (αρκετούς αιώνες μετά τον θάνατό του).

Όλη του η ζωή υπήρξε μια διαρκής μετάνοια. Μια προσπάθεια να εξιλεωθεί μέσω της μουσικής από τις ενοχές του. Οι πιο σπουδαίες συνθέσεις του πάντα προσηλώνονταν σε φράσεις όπως miserere mei (ελέησέ με), lacrimis meis (τα δάκρυά μου), dolor meus (η θλίψη μου). Και ενώ άλλοι στη θέση του θα έγραφαν φτηνή αισθηματολογία, αυτός κατάφερε να συνθέσει την πιο πρωτότυπη μουσική της εποχής του· μια μουσική που εγκιβώτισε προφητικά το μέλλον.

Και που επιβεβαιώνει την αλήθεια του Cioran ότι, ό,τι δεν είναι σπαρακτικό είναι ανούσιο, τουλάχιστον στη μουσική.

Ο Carlo Gesualdo.

21 comments:

Idάκι said...

Συμφωνώ απολύτως. Ακόμη και η ύψιστη χαρά στη μουσική πρέπει να είναι σπαραξικάρδια.

un certain plume said...

Αυτό πίστευαν πάνω κάτω τόσο ο Σοπενάουερ όσο και ο Νίτσε. Οι οποίοι αναγνώριζαν την τραγικότητα ακόμη και μέσα στην ευθυμία ενός Ροσσίνι ή ενός Μπιζέ -οι αγαπημένοι τους συνθέτες.

Ο Gesualdo βέβαια μας προσφέρει τον σπαραγμό στο πιάτο.

Anonymous said...

Yπέροχα σπαρακτικός ακόμα και στα madrigalia του..

e-Lawyer said...

Ως πιο συστημικός, θα πω ότι ανατριχιάζω με τα σπαράγματα συνήθως (όχι με την καλή έννοια). Επίσης, προτιμώ να μην παίρνω και τόσο στα σοβαρά τον Cioran.
Από την άλλη πλευρά, αυτός ο τύπος που αναφέρεις φίλτατε από παλιά μου άρεσε (βλ. Η ιστορία της μουσικής σε κόμιξ). Ειδικά το θέμα του φόνου γυναίκας-εραστή είναι γοητευτικό (συγγνώμη στα παιδιά από το ΣΔΗΕ που τα βάζω βραδυάτικα σε κόπο να ψάχνουν τι θέλω να πω).

un certain plume said...

Κι εγώ ανατριχιάζω με τα σπαράγματα (ενίοτε και με την καλή έννοια) αλλά συνήθως ανατριχιάζω με τα συστήματα.

Όσον αφορά τον Cioran, συνήθως ξεκαρδίζομαι με τους αφορισμούς του, οπότε δεν μπορώ παρά να τον παίρνω πολύ στα σοβαρά.

un certain plume said...

Η ιστορία της σκέψης χρωστά πολλά σε αυτά τα ακατάδεκτα σαλόνια -που μεταξύ άλλων διαμόρφωσαν και τον νεαρό Ντοστογιέφσκι.

Συνήθως η μεγάλη σκέψη δεν είναι παρά μεταμφισμένη μνησικακία.

Anonymous said...

Γράψτε μας κάτι τελοσπάντων!Γρηγορείτε!

cheaptalk said...

καλά μόνο εγώ απορώ γιατί σπάραζε επειδή τη ξεφορτώθηκε τη καριόλα?

εκτός άμα τον βάλαν να συνθέτει τίποτα, σα κοινωνικό σωφρονισμό (της εποχής) για το πταίσμα.

un certain plume said...

Τρελοκόριτσο, με αγχώνετε και αυτό δεν πρέπει να το επιδιώκουμε.

Cheaplog, την ίδια ακριβώς απορία είχα κι εγώ! Ίσως σπάραζε για το ότι δεν τη βασάνισε αρκετά πριν την κατακρεουργήσει.

Anonymous said...

Τους Ταλιμπάν τους θυμάστε;
(για τα δύο τελευταία σχόλια)

mauvais garçon said...

"ντάρι-ντάρι, ντάρι-ντάρι στο γυαλό πετούν οι γλάροι"

Δεν είναι σπαραξικάρδιο αυτό;

un certain plume said...

@Τρελοκόριτσο: Ναι.

@Αδερφή: Σπαραξικάρδιο, όντως. Άλλωστε το "ντάρι" -ως γνωστόν- αποτελεί παραφθορά του λατινικού "dies irae" (ημέρα οργής). Με άλλα λόγια, ο στίχος οικτίρει τους γλάρους, που τη μια στιγμή πετούν ανέμελοι πάνω στον γυαλό και την άλλη (την ημέρα της οργής δηλαδή) κολυμπούν στον πάτο ενός καζανιού για να μετατραπούν σε γλαρόσουπα.

mauvais garçon said...

Εύγε αγαπητέ! Το ήξερα ότι μπορούσα να βασιστώ σε εσάς! Στην θαυμάσια ανάλυση σας, να προσθέσω πως την ροή του δράματος εδώ υποστηρίζει και ο προσωπικός πόνος του βάρδου. Προσέξατε: "Πλαγιάζω για να κοιμηθώ κι ο λογισμός με δέρνει, ο ήλιος βγαίνει στα βουνά κι ο ύπνος δεν με παίρνει."
Ε; Ε; Ε;

un certain plume said...

Ναι, ναι, ναι!

Επίσης, το γεγονός ότι ο βάρδος χρησιμοποιεί σεξουαλικά φορτισμένες λέξεις ("με παίρνει", "με δέρνει", "πλαγιάζω" κ.λπ.) για να περιγράψει κάτι αρνητικό (την αϋπνία του) μας επιτρέπει να συμπεράνουμε ότι o βάρδος αντιμετωπίζει το ερωτικό του πάθος -κατα πάσα πιθανότητα για τους γλάρους- ενοχικά. Κι έτσι το δράμα του γίνεται ακόμη πιο σπαραξικάρδιο.

mauvais garçon said...

Τι λέμε τώρα maitre... Εδώ σας λέω έχω πάθει μουνόπλακα...

Idάκι said...

Έχω φαντασιωθεί καιρό την συνάντηση Ανοήτων Ποιημάτων και Αδερφού, αλλά η πραγματικότητα ξεπερνά και την ξέφρενη φαντασία μου!

Σας αγαπώ αμφοτέρους (και φυσικά δεν το εννοώ πλατωνικά, για ποια με περάσατε;;!)

;-D

un certain plume said...

@Αδερφή: Συγγνώμη αν σας αναστάτωσα, αλλά πιστέψτε με δεν ήταν στις προθέσεις μου!

@Id: Κι εμείς σας αγαπάμε. Όχι πλατωνικά (για ποιους μας περάσατε;;!), αλλά σωκρατικά (θα πίναμε και κώνειο για χάρη σας!).

;-D

Anonymous said...

σtη μνημη αυτου του κυριου με τις ψυχεδελικες του αριες ,ο οποιος εκτος των αλλων λιγο πριν πεθανει κλειστηκε στον πυργο του και φημες ελεγαν πως μαστιγωνε αγορακια για να αποκτησει εμπνευση (ετσι ελεγε μια βιογραφια του που επεσε στα χερια μου πριν καιρο,αμφιβαλλω για το κατα ποσο ισχυει)υπαρχει στη θεσσαλονικη ενα bar με τονομα του , gesualdo.

un certain plume said...

Ενδιαφέρον! Πάντως, νομίζω ότι ο Gesualdo έβαζε να τον μαστιγώνουν οι υπηρέτες του.

sensualmonk said...

και μιας και ο λόγος για τον τζεζουάλντο, ας μνημονεύσομε [και συστήσομε στους νεαρούς αναγνώστες [!]], το -αριστοτεχνικό, και πιο συγκρατημένα σπαρακτικό- σχετικό διήγημα του κορτάσαρ...

Anonymous said...

Το μπαρ Carlo Gesualdo την Θεσσαλονίκη είναι στην στοά της Βενιζέλου στο ύψος της Τοσίτσα στην αυλή με τα παλιατζίδικα και τα ουζερί που ονομάζεται Μπιτ Παζάρ.